Да се реализираа сите странски инвестиции што последните десет години ги најавија македонските власти, до денес ќе се изградеа најмалку 138 фабрики и други производствени или услужни капацитети, во вредност од 3,8 милијарди евра, во коишто ќе беа вработени вкупно 62.701 човек.
Но, наодите од неколкумесечното истражување на БИРН „Странски инвестиции под лупа“ покажуваат дека перцепцијата што ја создаваа властите изминатите десет години, оти Македонија привлекува многу странски инвеститори коишто речиси секој месец градат по некоја фабрика и отвораат нови работни места, всушност, не е целосно точна.
Од вкупно 138 најавени странски инвестиции опфатени во базата на податоци, фабрики, погони, хотели или други објекти изградија 51 странски компании. Уште 44 инвестиции се во тек, најголемиот дел од нив најавени последните две години чијшто исход засега не може да се предвиди, но и такви коишто почнале да инвестираат и фабриките сѐ уште се градат.
Меѓутоа, истражувањето покажува дека дури 43 од најавените странски инвестиции воопшто не се реализираа или пак. пропаднаа, што е речиси третина од вкупниот број на инвестиции опфатени во базата на податоци „Странски инвестиции под лупа“.
Податоците на БИРН од Централниот регистар, пак, кои покажуваат колку изнесуваат нетековните средства на странските компании, во коишто се вклучени вредноста на земјиштата, објектите, опремата, и кои, всушност, најблиску откриваат колку пари навистина вложиле инвеститорите, се во најмала мера поразителни.
Истражувањето покажа дека сите анализирани странски инвеститори, последните десет години во Македонија вложиле вкупно 579,6 милиони евра, што е речиси седум пати помалку од сумата што ја најавиле самите тие или претставниците на власта. А во оваа сума е вклучена и државната помош што им ја одобриле властите на странските инвеститори за градење на фабриките.
Вкупно 26 од странските компании добиле државна помош, меѓутоа сумите со коишто граѓаните со парите што ги плаќаат за даноци и други јавни давачки го финансирале влезот на некој од инвеститорите, не е позната и во одлуките објавени од Комисијата за заштита на конкуренцијата, се означени со XXX.
Истражувањето на БИРН ја разоткрива и енигмата околу отворените нови работни места во фабриките што ги изградија странските инвеститори. Податоците до кои дојде БИРН, а се однесуваат на бројот на вработени во странските компании опфатени во оваа база до крајот на 2016 година, покажуваат дека се отворени вкупно 20.246 работни места, што е три пати помалку од најавениот број.
Слабиот удел на реализација на странските инвестиции – седум пати помалку пари инвестирани од најавеното и три пати помалку отворени работни места отколку што било ветено, покажува дека далеку помалку се граделе фабрики и се вработувало одошто што владиниот пи–ар фабрикувал најави за тоа.
Всушност, неколкумесечното истражување на БИРН покажа дека владиниот пи–ар работел толку интензивно на промоција на странски инвестиции, креирајќи очекувања во јавноста дека постојано ќе се отвораат нови фабрики и работни места, што една инвестиција се промовирала и по неколку пати, неретко со различни цифри за сумата на инвестицијата и бројот на работни места што ќе се отворат.
Целиот текст на следниот линк.
Базата со податоци на следниот линк.